Çok küçük yaşlardan itibaren, basılı bir yerden kitap okuyan/dinleyen çocuklar, duydukları ve okudukları ile görseller arasında bağ kurarlar. Böylece hem dikkatleri hem de ilişki kurma becerileri desteklenmiş olur.
Beyin açılan her yeni sayfada ilk kez gördüğü bir yere girmiş gibi uyarılıp, dikkat kesilir, bu da zihni geliştirmenin yanında dikkati de arttırır.
Kitap okumanın dikkat üzerindeki etkileri bunlarla sınırlı değildir. Dikkati arttırmanın yollarından biri konsantrasyon isteyen şeyleri pratik etmektir. Hareket etmeyen bir şeye yoğunlaşarak dinlemek odaklanma için en iyi fırsattır. Çocukların yaşlarına uygun bir süre boyunca kitap okuması/dinlemesi onların dikkat sürelerini olumlu etkileyecektir.
İlk yıllar beynin en hızlı bağlantı kurduğu yıllardır, bu nedenle her açıdan beyni beslemek çok önemlidir. Kitap okurken parmak uçları uyaranla buluştuğu için dokunsal, zihinleri de kelimelerle buluştuğu için sözel olarak gelişimlerine katkı sağlamış oluruz.
Oturmaya başladığında kaba motor gelişimi, ince motor gelişimi, el göz koordinasyonu sağlaması, görme mesafesini ayarlaması, renkleri daha ayrıntılı fark edebilmesini kitaplarla oynayarak gelişebilir.
Çocuklarımızla aramızda sevgi dolu bir iletişim sağlar. Onları hem sözlü olarak doğru beslemiş hem de onlarla diyalog kurmanın verimli bir yolunu bulmuş oluruz.
Kitap okuyan çocuklar neden sonuç ilişkisini öğrenir ve bu bağlantıyı kurmak matematikte, bilimsel çalışmalarda, günlük yaşantılarında hatta arkadaşlık ilişkilerinde bile fayda gösterir.
Kelime bilgileri gelişir, böylece okuduğunu ve duyduğunu daha iyi anlar; bu beceriye de akademik başarı açısından her derste ihtiyacı vardır.
Dil zenginliği, kelimeleri yerinde kullanmayı ve kendini ifade etme becerisini beraberinde getirir. Kitap okuduğumuzda çocuklarımız sözel olarak kendini ifade etme becerisini kazanacak, zor durumlarında şiddete veya başka yöntemlere başvurmayacaklardır. Kendini ifade etme becerisi öz güveni de olumlu etkileyecektir.
Çocukların düşünme, problem çözme, yaratıcılık gibi becerilerinin gelişmesini sağlar. Bunlar akademik hayatlarında önemli olduğu kadar iş hayatlarında da onlar için önemli becerilerdir.
Çocuklarımızın üretmesini, yeni ürünler ortaya koymasını istiyorsak hayal güçlerinin ve yaratıcılıklarının gelişmesi gerekmektedir. Farklı hikayeler duymalarına yardım ederek ve kitaplar ile yeni dünyalara adım atmalarını sağlayarak hayal gücü ve yaratıcılıklarını destekleyebiliriz.
“Okuma artık metnin içindeki bilgiyi çıkarmaktan ibaret değil; okumak bugün bilgiyi inşa etmek, eleştirel düşünmek ve sağlam kararlar vermekle ilgilidir.” sözleri uluslararası akademik başarı testlerinden PISA’nın 2018 Raporundan alıntıdır. Okumanın sadece salt bilgi almaya yaramadığını ayrıca 21.yüzyıl becerilerini desteklemesi açısından da önemini vurgulamışlardır.
Kitap okumanın akademik başarıya olumlu etkisinin olacağı kesindir. Fakat yapılan bir araştırma evdeki kitap sayısının da önemli olduğunu bizlere göstermektedir. Yapılan araştırmaya göre ile evdeki kitap sayısının çocukların akademik başarısını doğrudan ve olumlu yönde etkilediği bulunmuştur.
Doğaya, doğadaki canlılara ve insanlara hassasiyet duymak için onları tanımak ve hayatlarına farklı açılardan bakmak gerekir. Empatiyi hatta duygusal zekayı beslemek için kitaplar en güzel yardımcılarımızdır.
Farklı karakterleri tanımak onların yaşadıklarına şahit olmak çocuklara evrensel bir bakış açısı kazandıracak, yeni bir vizyon katacaktır. Saygıyı, koşulsuz sevgiyi ve birçok değeri bu yolla öğreneceklerdir. Kitabın konusu iyiyi kötüyü ayırt etmek, ahlaki değerleri vurgulamak olmasa bile düşünme becerileri gelişen çocukların olaylara bakış açıları da değişecektir.
Karakterlerle özdeşleşerek onların denemeyimlerinden dersler çıkaracaklardır. En iyi öğrenme şekli yaşayarak öğrenmedir. Kitaplar bize başımızdan geçmese dahi birçok şeyi yaşamış karakterlerin hayatına girme şansı sunar. Bu etkisi de çocukların sorun çözme becerilerini dahi geliştirecektir.
Kitap aracılığıyla sevgi dolu, kaliteli bir diyalog kurmanın kapısını aralamak için de bir sonraki yazımız olan Çocuklarımız Nasıl İyi Bir Okuyucu Olur’a göz atabilirsiniz.
Fotoğraf Jungle Kids Kitabevinde çekilmiştir.